Pakt architektoniczno-urbanistyczny dla klimatu

Opracowany przez Zespołu ds. Środowiska i Klimatu działającym z ramienia Zarządu Głównego SARP oraz w ramach programu Climate Positive realizowanym przez UN Global Compact Network Poland.

Budynki są podstawową tkanką miast rezyliencyjnych, mających wpływ na globalne i lokalne kształtowanie parametrów klimatycznych i środowiskowych, a także na obecną i przyszłą jakość życia mieszkańców.

Konieczne jest projektowanie i wdrażanie energooszczędnych, dążących do osiągnięcia neutralności klimatycznej, cyrkularnych, a zarazem estetycznych rozwiązań architektonicznych oraz urbanistycznych, tworzących lokalną tożsamość.

Celem planowania przestrzennego oraz architektonicznego jest uwzględnianie najbliższej perspektywy czasowej, zmniejszanie zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby oraz zapewnienie odporności środowiska zbudowanego na konsekwencje zmian klimatycznych.

PODSTAWOWE POSTULATY:

  1. Tworzenie oraz promowanie ładu przestrzennego, piękna urbanistycznych rozwiązań oraz form architektonicznych zintegrowanych z zielenią, z poszanowaniem dziedzictwa kulturowego i zasobów naturalnych.
  2. Odpowiedzialne projektowanie oraz wdrażanie rozwiązań architektonicznych i urbanistycznych z uwzględnieniem parametrów mających wpływ na zdrowie i komfort użytkowników.
  3. Sukcesywna renowacja istniejącej zabudowy, wspierana przez krajowe i lokalne odpowiednio formułowane narzędzia prawne i ekonomiczne.
  4. Wdrażanie kierunków polityki Unii Europejskiej, w tym zasad Taksonomii, dla wszystkich inwestycji oraz procesów zrównoważonego planowania i projektowania, budowy i renowacji oraz użytkowania, rozbiórki i utylizacji budynków.
  5. Integracja celów klimatycznych w zapisach dokumentów strategicznych i planistycznych miast oraz gmin, w formułowaniu zapisów dotyczących standardów i warunków zabudowy oraz zamówień publicznych.

POSTULUJEMY ZMIANĘ WZORCA PODEJMOWANIA DECYZJI PLANISTYCZNYCH ORAZ PROJEKTOWYCH I ZAWARCIE W WYTYCZNYCH PRAWNYCH ZAPISÓW POZWALAJĄCYCH NA OSIĄGNIĘCIE NASTĘPUJĄCYCH CELÓW:

Energia: Poprzez projektowanie budynków o niskim zapotrzebowaniu na energię, pozyskiwaną z niskoemisyjnych, lokalnie dostępnych i odnawialnych źródeł, obiektów z systemami efektywnymi energetycznie w okresie letnim i zimowym, uwzględniając silny wzrost udziału energii na chłodzenie (zmiany klimatyczne), przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej jakości środowiska i estetycznych rozwiązań architektonicznych.

Woda: Poprzez stosowanie rozwiązań zapewniających racjonalne zużycie wody pitnej, recykling oraz retencję wód opadowych, wtórne wykorzystanie wody na terenie inwestycji, rewitalizację wodnych terenów zdegradowanych.

Powierzchnia biologicznie czynna: Poprzez skuteczną ochronę istniejącej zieleni (zwłaszcza drzew) oraz humusu w procesie planowania, projektowania, budowy i eksploatacji budynków, zwiększanie powierzchni biologicznie czynnej i jej efektywności ekologicznej w obrębie budynków oraz ich otoczenia (zieleni natywnej oraz przystosowanej).

Materiały: Poprzez redukcję oraz efektywne wykorzystanie niskoemisyjnych, nietoksycznych, pozyskiwanych lokalnie i pochodzących z legalnych źródeł materiałów przyjaznych środowisku, zmniejszających zużycie nieodnawialnych zasobów naturalnych i stosowanych zgodnie z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym.

Transport: Poprzez projektowanie zgodne z zasadami zrównoważonej mobilności, ograniczającej poziom zanieczyszczenia na obszarach zurbanizowanych, zapewniającej dobry dostęp do transportu publicznego i wspieranie alternatywnych proekologicznych środków transportu.

Zanieczyszczenia i odpady: Poprzez stosowanie zasad gospodarki cyrkularnej w projektowaniu przestrzeni zurbanizowanych, ograniczenie emisji zanieczyszczeń wynikających z procesu budowy i wykorzystywanych technologii, zasad użytkowania, rozbiórki i utylizacji budynków, wprowadzenie elektronicznych paszportów zawierających wytyczne dotyczące recyklingu i ponownego wykorzystania elementów budowlano-konstrukcyjnych.

Zdrowie: Poprzez projektowanie zdrowego środowiska wewnętrznego budynków, w tym odpowiedniej jakości powietrza, zastosowanie nietoksycznych materiałów budowlanych i wykończeniowych, zapewnienie rozwiązań użytkowo-funkcjonalnych wspierających kondycję fizyczną oraz psychiczną użytkownika, a także uwzględnianie oddziaływania budynku na warunki życia w miastach, w tym redukcję miejskich wysp ciepła oraz utrzymanie parametrów przewietrzania przestrzeni zurbanizowanych.

Użytkowanie: Ponadto postulujemy konieczność podnoszenia świadomości społecznej w zakresie narzędzi i metod zmierzających do redukcji zmian klimatycznych oraz ograniczania zanieczyszczenia środowiska naturalnego poprzez pogłębianie edukacji społeczeństwa dotyczącej wpływu użytkowania budynków na standard otaczającego środowiska.

Planowanie przestrzenne: Poprzez wprowadzanie zdecydowanych i długotrwałych strategii, projektowanie i realizację inwestycji na terenach zabudowanych, wykorzystanie istniejącej zabudowy wraz z infrastrukturą oraz ograniczenie rozprzestrzeniania się obszarów zurbanizowanych.

Jeśli zgadzasz się z założeniami paktu i chcesz dowiedzieć się jak projektować budynki zeroemisyjne, dołącz do naszego 3-dniowego darmowego kursu PLAN ZERO.