Standard pasywny
Czym jest budownictwo pasywne?
Standard pasywny to sposób projektowania i budowania, którego celem jest powstanie budynku:
- utrzymującego stałą wybraną przez użytkownika temperaturę niezależnie od pogody i pory roku,
- o doskonałej jakości powietrza wewnątrz co w praktyce oznacza więcej tlenu, czyste powietrze i utrzymywanie przyjaznej dla człowieka wilgotności,
- który do minimum ogranicza zużycie energii,
- o wysokiej jakości i trwałości wykonania.
Aby budynek uzyskał powyższe walory i mógł być uznany za „budynek pasywny”, zarówno architekci jak i wykonawcy muszą w swojej pracy stosować zestaw dodatkowych zasad, które my nazywamy „zasadami budownictwa pasywnego”. Zasady te jak i sam standard zostały opracowane na przełomie lat 80-tych i 90-tych w Instytucie Budownictwa Pasywnego w Darmstadt w Niemczech. Od tej pory, na całym świecie, powstały dziesiątki tysięcy budynków w tym standardzie.
Co to jest budynek pasywny?
Budynek pasywny to budynek zaprojektowany i wykonany przy użyciu standardu pasywnego i osiągający założone przez standard parametry. Dziś, dzięki umiejętnościom wyspecjalizowanych architektów i rozwojowi technologii, budynki takie nie różnią się pod względem wyglądu od tzw. „budynków tradycyjnych”. Co więcej, dzięki czasowi poświęconemu przez architektów na przygotowanie indywidualnego, skrojonego na potrzeby klienta projektu i dbałości o każdy detal, nowoczesne budynki w standardzie pasywnym przewyższają tradycyjne budynki, nie tylko pod względem efektywności energetycznej i komfortu ale również estetyki.
- stała, komfortowa temperatura zarówno w letnie upały jak i w zimowe mrozy,
- przyjemna temperatura podłóg i ścian,
- zawsze świeże powietrze w pomieszczeniach,
- doskonałe naturalne doświetlenie wnętrz,
- cisza wewnątrz domu.
- przefiltrowane powietrze wewnątrz budynku – bez pyłów, pyłków i owadów,
- czyste powietrze wokół domu,
- kontrola wilgotności powietrza,
- równomierna temperatura podłóg, ścian i powietrza wewnątrz,
- brak efektów: przeciągów i „ciągnięcia zimna” po podłodze.
- minimalne zapotrzebowanie na energię do grzania i chłodzenia budynku,
- niewielkie ilości energii zużywanej w obiekcie pozwalają na wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE) i przekształcenia go w budynek zero-energetyczny, a nawet dodatnio-energetyczny (w bilansie rocznym wytwarza więcej energii niż potrzebuje),
- nadwyżki energii produkowanej z OZE mogą być zużyte do ładowania samochodu elektrycznego.
- budynki w standardzie pasywnym samoczynnie otaczają użytkowników komfortem niezależnie od pory roku czy pogody,
- by ogrzać budynek pasywny nie palimy w nim żadnego paliwa,
- używając systemy inteligentne oparte na czujnikach lub rozwiązaniach programowalnych możemy zamienić budynek pasywny w obiekt samoobsługowy który sam reaguje na zmieniające się wykorzystanie budynku lub zmieniające się warunki zewnętrzne
- projekt maksymalnie wykorzystujący walory działki,
- wielkość budynku i jego funkcje dobrane do potrzeb inwestora,
- niepowtarzalny styl dostosowany do gustów klienta,
- rozwiązania dostosowane do budżetu inwestorów,
- dowolność wyboru technologii budowy.
- proces projektowania i budowy oparty na sprawdzonych rozwiązaniach,
- jakość wykonania weryfikowana testem szczelności powietrznej,
- gwarancja certyfikacji budynku w Instytucie Budownictwa Pasywnego w Darmstadt.
Dlaczego warto certyfikować budynek pasywny?
Certyfikat standardu pasywnego daje potwierdzenie jakości wykonania zarówno projektu jak i samej budowy. Niezależna instytucja oceniająca, zaświadcza, że budynek, który Państwo zamówili spełnia założone parametry i dostarcza obiecane korzyści:
- komfortowy i zdrowy standard życia,
- wiarygodne parametry oszczędności energii,
- niższe ryzyko powstania wad i błędów,
- podwyższona wartość nieruchomości.
Nasze biuro, jako jedyne w Polsce, daję gwarancje, że budynki przez nas projektowane (jeśli zostaną wykonane zgodnie z projektem) jak i przez nas budowane, mogą uzyskać certyfikat budynku w standardzie pasywnym wydawanego przez Instytut Budownictwa Pasywnego w Darmstadt. Zawsze rekomendujemy naszym klientom uzyskanie takiego certyfikatu, gdyż naszym zdaniem korzyści z jego uzyskania daleko przewyższają koszty.
Zasady budownictwa pasywnego
Kształt, lokalizacja i orientacja bryły
Kształt bryły budynku oraz jego lokalizacja i orientacja na działce mają kluczowe znaczenie w projektowaniu budynków w standardzie pasywnym. Czym bardziej zwarty kształt ogrzewanej części bryły, tym mniejsza powierzchnia przegród zewnętrznych chroniących budynek przed czynnikami pogodowymi, a więc i mniejsze straty energii cieplnej zarówno latem jak i zimą. Odpowiednia lokalizacja oraz orientacja budynku na działce wpływają natomiast na jego funkcjonalność i wygodę oraz na ilość termicznych zysków ze słońca, które wykorzystujemy do ogrzewania budynku zimą.
Izolacja termiczna przegród
Jednym ze źródeł strat energii cieplnej w budynku jest przenikanie ciepła przez przegrody zewnętrzne. Stąd, wszystkie przegrody zewnętrzne (takie jak: płyta fundamentowa, ściany zewnętrzne, dach) muszą być odpowiednio zaizolowane termicznie. W zależności od zastosowanych materiałów konstrukcyjnych i izolacyjnych każda z przegród cechuje się innym współczynnikiem przenikania ciepła – U. Czym niższy jest współczynnik U przegród, tym mniejsze straty ciepła i wyższy komfort termiczny budynku. Ostateczna wartość współczynnika przenikania ciepła dla zaprojektowanych przegród zewnętrznych w budynku wynika głównie z kształtu i wielkości bryły oraz strefy klimatycznej działki, na której budynek się znajduje. Dla większości budynków w standardzie pasywnym, współczynnik przenikania ciepła dla przegród zewnętrznych ma wartość poniżej 0,1 W/(m2K).
Eliminacja mostków termicznych
Mostki termiczne to miejsca w przegrodzie zewnętrznej budynku, w których z różnych powodów przenikanie ciepła jest wzmożone, co może prowadzić do szkód budowlanych, pogorszenia komfortu termicznego i wyższych rachunków za energię. Stąd, standard pasywny wymaga od projektantów i wykonawców by unikali rozwiązań, które prowadziłyby do powstania mostków termicznych. Dlatego tak ważne jest szczegółowe opracowanie detali architektonicznych przez doświadczonych architektów znających zasady fizyki budowy, a które pozwalają na wyeliminowanie bądź maksymalne zredukowane mostków termicznych już na etapie projektu.
Zapewnienie szczelności powietrzne
Powietrze, które w sposób niekontrolowany przepływa przez przegrody budynku, jest jednym z najpoważniejszych powodów powstawania strat ciepła oraz źródłem dyskomfortu termicznego (przeciągi) i szkód budowlanych. By zapewnić szczelność powietrzną budynku, niezbędny jest szczegółowy projekt uwzględniający ciągłą warstwę otaczającą całą przestrzeń ocieploną budynku. Na etapie wykonawstwa, ważne jest zastosowanie odpowiednich materiałów budowalnych (taśmy, folie, tynków wewnętrznych) oraz prawidłowe ich połączenie. Kluczowe jest też właściwe uszczelnienie wszelkich przejść instalacji przez przegrody zewnętrzne oraz szczelny montaż okien i drzwi.
Dobór super-energooszczędnych okien i drzwi
Złej jakości i źle zamontowane okna i drzwi mogą być źródłem znacznych strat energii oraz dyskomfortu w budynku. Jest to związane z tym, że – z racji swojej funkcji – elementy te, w stosunku do powierzchni ścian zewnętrznych, mają ograniczone możliwości zastosowania materiałów izolacyjnych. Dlatego, przy wyborze okien i drzwi tak ważne jest zwrócenie uwagi na parametry odpowiedzialne za efektywność energetyczną: takie jak współczynnik przenikania ciepła ramy – Uf, współczynnik przenikania ciepła szyby – Ug, współczynnik przepuszczalności energii szyb – g, współczynnik mostka brzegowego na połączeniu ramy i szyby – psi (Ψr). Równie ważny co dobór okien i drzwi jest też ich prawidłowy montaż. Tzw. „ciepły montaż” okien i drzwi, w warstwie izolacji ścian zewnętrznych, pozwala na zmniejszenie strat ciepła i poprawę komfortu termicznego budynku.
Zacienienie budynku latem i zimą
Jednym z walorów budynków w standardzie pasywnym jest to, że przez cały rok, niezależnie od pogody, panuje w nich komfortowa temperatura. W okresie letnim, komfort ten zawdzięczamy przede wszystkim zastosowaniu odpowiednich elementów zasłaniających okna przed słońcem (zwłaszcza od strony południowej). Sposoby na zacienienie okien mogą być różnorodne. Prostym i naturalnym sposobem na zacienienie jest zasadzenie na stronie południowej drzew liściastych. Latem liście zasłaniają promienie, natomiast zimą promienie słoneczne mogą przenikać do wnętrz budynku naturalnie je ogrzewając. Jeśli działka pozbawiona jest drzew liściastych od strony południowej, można zastosować inne rozwiązania w postaci rolet, żaluzji, markiz, okapów, daszków lub innych elementów architektonicznych, które zatrzymają promienie słoneczne latem, ale przepuszczą je zimą.
Zastosowanie wentylacji mechanicznej z rekuperacją
Podstawową instalacją w budynkach pasywnych jest wentylacja mechaniczna z rekuperacją. Jest ona niezbędna, by dostarczyć świeże, przefiltrowane powietrze do budynku i dodatkowo obniża rachunki za ogrzewanie i chłodzenie. W tzw. tradycyjnym budownictwie stosowana jest wentylacja grawitacyjna, której zasada działania polega na przepływie świeżego powietrza z zewnątrz przez otwarte okna lub przez nieszczelności w bryle budynku i na ucieczce zużytego powietrze przez kanały wentylacyjne. Taki proces jest w dużej mierze niekontrolowalny i prowadzi do dużych strat ciepłą. W budynku pasywnym świeże powietrza jest wtłaczane i usuwane dzięki systemowi wentylacji mechanicznej. Jej centralnym elementem jest rekuperator, który dodatkowo umożliwia odzysk ciepła z powietrza wyrzucanego.
Wybór optymalnego źródła ciepła i chłodu
By zapewnić jak najlepszy komfort termiczny, w budynkach pasywnych, każdorazowo wykonuje się tzw. bilans cieplny budynku, który uwzględnia zarówno straty ciepła, jak i tzw. pasywne zyski cieplne (np.: z promieni słońca wpadających przez okna lub od użytkowników). Na podstawie tej analizy dobiera się optymalne źródła ciepła i chłodu, których zadaniem jest zapewnienie komfortu termicznego w budynku niezależnie od pory roku, czy pogody jak i ogrzanie wody użytkowej. Dzięki temu, że budynki pasywne są super-energooszczędne, odzyskują ciepło i wykorzystują pasywne zyski ciepła zimą, łatwo jest je przekształcić w budynki zero-, a nawet dodatnio-energetyczne. Użycie mikro źródeł energii odnawialnej takich jak fotowoltaika, czy pompa ciepła powoduje, że budynki takie nie wymagają płacenia rachunków za zużywaną energię.
Najważniejsze wskaźniki
15 kWh/2*a
zapotrzebowanie na energię do ogrzewania i chłodzenia
Ep<120 kWh/m2*rok
zapotrzebowanie na energię pierwotną
n50<0,6h -1
szczelność budynku
<10%
przegrzewanie się budynku
